Ho...rrenda Navidad

Urticaria social, sorriso forzado, mans conxeladas e pesadez de estómago. Puf, só de pensalo. Así defino os síntomas de alerxia aburrimental navideña, licencia gramatical incluída. Póñenseme os pelos coma escarpias só de pensalo. Algun/ha coñecid@ vaime colgar do pino maior por dicir todas estas cousas, pero chegarmos a este punto, prefiro dicir a verdade antes de que chegue a inevitable avalancha hipócrita de mensaxes desexándome ledicia, prosperidade, amor, sorte, paz, saúde e todas esas cousas que só se botan de menos cando non as temos, e que non se desexan de-verdá-de-la-buena cando se lle di o mesmo aos 572 amigos de Feisbuk e os 316 contactos de móbil. Que máis ten, chegarán todas esas felicitacións, unha e outra vez, repetidas, ao esmarfon, ao correo electrónico, ás redes sociais e pode que algunha por correo ordinario (neste caso non me parece hipócrita, porque tomarse hoxe en día a molestia de mercar unha postal, escribila e enviala ten maior significado que difundir unha mensaxe por "ghuasap"). Chistes, cancións, vídeos, imaxes... blé de la blé de la blé. 

Vós seguides empeñad@s, mais eu tamén, e este ano non penso quedarme en silencio. Aviso a navegantes de que o que vén a continuación non será prato de gusto. De seguir lendo, non me fago responsable de posibles reaccións emocionais negativas. He dicho.

Non me gusta o Nadal. Non me gusta o frío, nin as comidas abudantes por Decreto Lei, nin as visitas obrigadas, nin os agasallos porque si, porque é Nadal e hai que facelo. A fórmula da felicidade agóchase en múltiples ingredientes especiais e non adquiribles mediante compra-venda. Non se atopa nas luces de cores, nin en coníferas de plástico nin en representacións milenarias da vida en Asia occidental (para montar o belén xa teño outros once meses). Non está agochado nas cabezas dos langostinos, nin nas doce uvas, nin no cava/champán. 

Son datas obrigadas para moita xente, pero para outra imperdoables. Non celebrar Noiteboa sería coma un sacrilexio e neso doulle -en parte- a razón: sería demasiado estraño un ano sen Nadal. Supoño que hai cousas que merecen a pena: a quen non lle gusta estar cos seus, coa familia e as amizades, e pasalo ben, estar con xente que non se ve a cotío, disfrutar dun bo momento e recibir algunha que outra sorpresa agradable? 

Pero acaso non se pode facer o resto do ano? Ben é verdade que o calendario nacional favorece as reunións sociais nestas festas declarando festivos días que tradicionalmente son celebracións cristiás, e non son sempre compartidas por toda a poboación nese sentido (clic: Odio - Revólver). Cambiar toda esta parafernalia (non me maten) non sería sinxelo, e menos tendo en conta os "intelectos" que temos por cabeza de país, que wertgonza. Calquera abre a boca. 

Semella que outro ano máis, a tradición imperará sobre a vontade duns poucos e seguiremos atorándonos de marisco e turrón, rachando papel de cores, cantando panxoliñas repipis e aturando a ilusión de vellos e meniños, loitando contra nós mesm@s por contentar aos demais mentres calamos. 

De nós depende seguir así.

Agora si, de corazón, deséxoche a ti, que te paraches a ler, unhas boas vacacións/festivos/festas ou calquera variante da que poidas disfrutar, e que tentes facer o que máis che guste durante o máximo tempo posible con todas as ganas do mundo. Porque cando hai algo que che impide ser feliz é cando máis ansías selo. Non o dubides, non fai falla un Nadal para ter un bo xesto.

Muller tiñas que ser

Lamento non ter escrito nada nas últimas semanas, pero motivos de forza maior impedíronmo. Mais o importante non é o pasado, se non o porvir, así que aquí estamos de novo. 

Disque os camiños do Señor son inescrutables; eu penso que os viais da Internet son aínda máis liados, así que fun dar cunha páxina que tenta explicar a actualidade social do Planeta. Nun dos artigos que lin, aparecen unha serie de mapas sobre a situación da muller no mundo, en canto á seguridade física, preferencia de varón e ratio por sexo (olliño con España, que sae en vermello), a trata de mulleres, índice de mortalidade no parto, nivel de educación segundo o xénero...

En fin, as conclusión son sinxelas de sacar pola visualidade das cores. Europa pode ser considerado como o continente máis favorable para ser muller, mentres que hai outros, como Asia oriental ou África, nos que ser muller pode chegar a ser un castigo. Non son discutibles, pois, as inxustizas sufridas polas habitantes destes países e debemos loitar contra elas de todas as maneiras posibles, sen darnos por vencid@s ata conseguir a igualdade.

Outro tema curioso vén referido noutro artigo da mesma páxina: os países do G-20 a análise no seu trato á poboación femenina. Os da Vella Europa son os máis propicios para ser muller. Non sae case nada fóra do agardado, mais hai un par de pinceladas que non está de máis ter en conta: por moito que algúns países se consideren os máis avanzados da Terra, non o son canto á igualdade entre sexos. A muller, de novo, en clara desvantaxe fronte ao varón.

Este non deixa de ser un tema un chisco espiñento, polo impacto social e as etiquetas que nós mesm@s nos colgamos. Se pedimos igualdade, corremos o risco de ser tildad@s de feministas (na súa variante radical, "feminazis") por parte dunha fracción da poboación. Se dicimos que todo está ben estamos mentindo, na miña opinión, e caendo no machismo. Ao meu parecer, son extremos dun mesmo círculo que se tocan.

Partindo dun pensamento promedio basado nos comentarios que se poden ouvir en calquera recuncho do país, a miña opinión é a seguinte: hoxe en día, considerando unha posición "progre" (ja!) con tendencia á igualdade (sen chegar a equilibrar a balanza), unha muller debe saber conciliar a vida laboral e familiar, un requisito que rara vez lle será obrigado a un home. Se a tendencia é, por outra banda, retrógrada e machista, inclinando a balanza a favor do xénero masculino, a muller non ha de ter vida laboral e deberá encargarse do fogar e da familia, mesmo a ser obrigada a tela aínda en contra da súa vontade. Noutros países, por desgraza, a situación é peor, e considérase á muller un animal inferior (sometida a un animal "superior"...) ou un mero instrumento para a procreación, cando non un obxecto.

Non obstante, parece que a Ciencia afirma o que un remanente da cultura popular viña a dicir: as mulleres somos (fomos e, quizais, seremos), os piares da Humanidade. Quiet@s tod@s, non me saltedes ó pescozo. Poñámonos en "modo animal": ben é certo que ambos sexos son necesarios para a conservación da especie humana, mais o papel do home é claramente menos precisado para traer un novo individuo a este planeta. O corpo da muller está preparado, en condicións normais, na súa anatomía e fisioloxía, para poder albergar no seu interior o que será unha persoa (non entremos en discusións, son maneiras de falar). Son, como mínimo, nove meses de embarazo (corenta semanas, aproximadamente), sen engadir o periodo de lactancia (máis que favorable, recomendado e recomendable, tanto para a saúde do bebé como da nai; noutro artigo posterior comentaremos este tema).

Polo tanto, todos precisamos de todos, todos temos un pai e unha nai, pero nalgún momento da nosa vida precisamos directa e case exclusivamente dunha muller para poder asegurar a supervivencia. E isto esquécese, na miña opinión, cunha facilidade pasmosa. Con isto non quero dicir que as mulleres sexamos superiores aos homes; simplemente que debiamos de ser consideradas como iguais, dado que non é así (mírese como se mire).

Para rematar, unha reflexión máis lixeira. As bocas populares manteñen vivo o pensamento do que se nutren, que cambia lenta e progresivamente. Unha das frases que máis se pode ouvir -e máis doen- é a que lle da título a este artigo. Ninguén escolle pertencer a un sexo ou a outro, é unha cuestión azarosa da natureza (que nos últimos anos pretende ser dominada por algúns que buscan controlar a antollo cando non hai un motivo serio que xustifique esta manipulación).

Gustaríame borrar das linguas esas verbas tan ácidas e amargas, que sexan esquecidas e non teñan cabida nas mentes, especialmente dos máis novos, para que as novas xeracións non cataloguen nin xustifiquen o comportamento dun invididuo por motivos como a procedencia, a "raza", a idade, a profesión... e moito menos, por ser home ou muller. Non escollemos quen somos, non escollemos nacer, pero si podemos escoller como vivir e como tratarnos mutuamente. Se nos consideramos seres racionais, fagámolo ser.

Libros non libres

Hai uns días, entrei nunha dos meus lugares favoritos: a Casa do Libro. Gústame pola súa tranquilidade, polo seu silencio aparente, porque non hai músicas estridentes, e porque hai libros (e algo máis que libros). Hai libros por todas partes. Son todo historias que contar, algunhas ficción, outras realidade, outras metade e metade. Son historias silenciosas que berran coas tapas quedas. Son vidas paralelas que comezan con maiúscula. 

Mais non todo é luz e cor. Non deixa de ser unha empresa e, como tal, busca satisfacer as necesidades dos clientes e suplir algunha que outra. E así foi como, para a miña sorpresa, descubrín que todo o recuncho adicado á literatura galega se desprazou a unha soa estantería. Nel había novelas novas, algunhas reedicións e outras xa consagradas, con algunha traducción polo medio. Pero eran poucos, eran moi poucos. No seu lugar, os chamados "best-sellers" ocupaban unha boa parte da entrada á tenda. 

Dende o meu punto de vista, non é nada xusto publicitar a máis libros que se venden por si sos; deixa aos demais nun lugar deficiente e desprovisto de tantas miradas, co que chegarán menos ao público. En segundo lugar, os ingredientes destes libros buscan a atracción do público, e iso vén a ser, nalgúns casos, como a comida "basura": non importa con que ou como estea feita, o importante é que se coma. Pois aquí o importante é que se venda lea.

Hei de confesar que últimamente non lin deste tipo de libros e tampouco entra dentro dos meus plans. Falta de tempo, falta de ganas, críticas negativas... Non son a adecuada para xuzgar este tipo de literatura, mais sigo pensando que o comercio e a venda está por enriba da calidade e non sempre se permite a outros, na miña opinión, de igual o superior valor lingüístico, chegar nas mesmas condicións ao público. 

Ben é certo que, a diferencia da comida ou das modas, a lectura tende a ser sempre algo positivo. Se diso se trata, non podo caer na comparación entre unha hamburguesa e unha novela, porque non é xusto e porque, en función da calidade da primeira, a segunda sexa posiblemente máis nutritiva. 

Despois da decepción que supuxeron estes cambios na librería, ollei ao meu arredor e subín unha planta: malia ser o mes de agosto non estaba baleira. E iso sempre é algo positivo porque, a pesar de que seguramente se vendan uns máis que outros, o importante é que segue habendo persoas que disfrutan do pracer de engulir ou saborear páxinas.

Que aproveite! 

Cada cousa no seu lugar

Nun mundo onde xa consumimos máis recursos dos que a Terra nos pode ofrecer, a reciclaxe cobra especial importancia. Mais ninguén dixo que fose fácil. 

Estes días caeron nas miñas mans uns folletos acerca da separación de residuos, porque a reciclaxe comeza na casa, na oficina, no colexio, no negocio ou no local.

Contedor AMARELO

- SI: botellas e envases de plástico (botellas de auga, refresco, envases de produtos de hixiene e limpeza, bolsas de plástico dos comercios), envases metálicos (tapóns metálicos, papel e bandexas de aluminio, aerosois e latas de refresco e conserva) e envases brik e similares (batidos, leite, zumes, viño, caldos, purés, iogurt, envoltorios de plástico de galletas, aperitivos ou doces)

- Non: residuos de plástico que non sexan envases (perchas, xoguetes, cepillos de dentes, rotuladores, películas de vídeo, carretes de fotografías, cables eléctricos, enchufes) e outros residuos (cueiros, restos de alimentos, papel, vidro, pilas...)

Contedor AZUL

- SI: papel e cartón (xornais e revistas, libretas sen anelas, grapas ou arames; papel de embalar ou de envolver, caixas de cartón, acolchado de embalaxes se é papel ou cartón, libros, bolsas de papel)

- Non: nunca habemos de botar papel de aluminio, bricks, cueiros, servilletas ou panos de papel sucios, cartón e papel manchados de graxa ou aceite. Tampouco papeis de calco.

Iglú VERDE

- SI (e sempre sen contido): botellas de vidro (de viño, cava, licores), frascos de perfume e tarros de alimentos.

- Non: bombillas, lámpadas, tubos fluorescentes, porcelana ou cerámica, cántaros, vidros das ventás ou espellos, vasos, copas de cristal, tapóns ou corchos, pantallas de televisión ou ordenador. 

Puntos ESPECIAIS (consultar ao Concello)

- Pilas: han de ser depositadas en puntos especiais para a súa recollida. Son un residuo especialmente contaminante, polo que debemos ter coidado.

- Aceite doméstico: hai supermercados que o recollen, como Eroski ou Mercadona, pero tamén servizos municipais. 

- Residuos de liña branca (frigoríficos, lavavaixelas...) e de liña marrón (equipos de música, ordenadores, televisores...)

- Refugallos voluminosos: mobles, colchóns e similares. 

- Pequenas cantidades de escombros domésticos.

- CDs e disquetes.

- Bombillas e tubos fluorescentes.

No caso de vivir no rural, é posible fabricar compost a partir dos refugallos orgánicos que se xeneren na casa. Para iso, é preciso seguir un manual que proporciona consellos e pasos para realizalo, pois non todo é válido: Compostaxe doméstica - Sogama (o manual atópase á dereita, na zona de descargas)

E sempre que non saibamos ou teñamos dúbida:

   Contedor de orgánicos: restos de comida, cueiros, papeis e cartóns lixados de graxa ou aceite, utensilios rotos (tixola ou similar), cubertos, xoguetes rotos, etc.

Lembra que o teu lixo tamén ten valor. 

Agugu

Comezamos unha nova tempada no blog! E que mellor maneira de facelo que con estas caras de riso. Sen dúbida, os bebés espertan en nós unha simpatía especial, algo así coma un instinto que nos obriga a coidar deles e asegurarnos da súa protección.

O feito de que nacera o futuro herdeiro á Coroa Británica fíxome pensar no que sería a vida dese cativo dende o primeiro momento. El non se lembrará, non terá conciencia, estará durmido ou non entenderá, pero algún día, será, probablemente, Rei. 

E se non fose ese neno e fose outro? Que pasaría se confundiran as etiquetas no hospital, se por un erro humano se cambiase o destino desas persoas? (De película, pero non por iso menos certo)

Dentro das mellores experiencias que tuven como estudante de Medicina está a de asistir a un parto. Cando vin aquela criaturiña a patalexar, pensei que, a partir daquel momento, podería ter a vida que quixera. Aquel neno chegaría a ser case calquera cousa, dende astronauta, político, filósofo... ata o investigador máis destacado do século, ou mesmo un asasino en serie (a ninguén se lle ocorre pensar que un bebé pode ser un criminal en potencia), Príncipe de Asturias ou premio Nobel. 

E digo case porque, ao nacermos, non somos papeis en branco. Nun principio pode parecelo, pero existe unha nova rama da Xenética, a Epixenética. 

Esta explica por que somos tan diferentes cando xenéticamente somos moi semellantes. Que diferenza hai entre dous irmáns? Mínima no xenoma, pero poden chegar a ser moi diferentes fisicamente. Esto explícase porque o ambiente si modifica a carga xenética que temos, sen chegar a modificar a secuencia de ADN. 

Deste xeito, hai xenes que se expresarán e outros non, e iso levaranos a ter determinadas características físicas que se verán na apariencia externa ou se manifestarán doutra maneira.

Así pois, hai máis do que se herda. Os factores ambientais que dependen do comportamento dun mesmo semellan os máis importantes, mais non son os únicos. Mediante estudos, sábese que a dieta que levaron os nosos avós e bisavós pode influír na nosa predisposición a determinadas enfermidades. As épocas de fame e malvivir amósanse xeracións despois. 

Por iso, na medida do posible, debemos ser persoas sans e coidarnos, porque non só nos o notaremos: os nosos herdeiros tamén nolo agradecerán. 

Para quen queira saber máis: Epigenética

Días negros

A entrada que correspondía no lugar desta era ben diferente. Véxome na obriga moral de pospoñela e escribir algo respectuoso polo ocorrido na nosa terra no serán do mércores pasado.

É inevitable sentir unha profunda pena ao saber que a mala sorte, por chamarlle dalgunha maneira, se nos cruza no camiño, outra vez. Na vida diaria, ocupados nos seus mesteres, esquecemos que somos humanos, que erramos, que somos solidarios. Esquecemos que respiramos, que nos bate o corazón no peito, que pestanexamos. Ata que doe. Ata que pasa algo. Ata que o motor deixa de funcionar. Ata que a luva se da a volta e non nos serve. Ata que por fin, nos damos conta de que o prezo a pagar a cambio do noso estilo de vida é moi alto en comparación cos beneficios.

Vivimos pronto, con présa, atarefados nun sinfín de propósitos encomendados por un modo de vivir breve, ínfimo, sintético, agudo. Vivimos por e para, vivimos nun senvivir de intereses, obxectivos, ideas, pensamentos, finais. Todo nos molesta, nada nos afecta, eu son o primeiro e son o mellor. Ata que todo fina nun suspiro, e se vai para non volver.

Que difícil, entón, descubrir que a vida segue. E canto doe ter que seguir, irremediablemente.

A impotencia que sentimos, a empatía que desenvolvemos ao ver as terribles imaxes difundidas nos diferentes medios de comunicación, é máis intensa canto maior é a proximidade respecto do ocorrido. “Puiden ser eu”, “puido ser ela/el”. Iso asústanos e estremécenos, dános arrepío e sentimos que toda a muralla que construímos día a día ao noso carón se vai nun golpe de vento, nun golpe de mar.

E daquela, algo se activa no noso interior. O ser humano, na súa esencia máis pura, bríndanos un chisco de esperanza ao sabernos capaces de reaccionar, de saber apoiarnos, de poder procurarnos un benestar mutuo e recíproco. De que podemos dar a cambio de nada, que o meu é teu e que farei todo o posible por ti, sen máis.

Tristes días.

Descansen en paz.

Contigo si, bicho

Hai uns días, saíu unha noticia curiosa, á par que culinaria: comer bichos para matar a fame no mundo. O titular rezaba así: 

La ONU insta a comer insectos para combatir el hambre en el mundo

(Noticia orixinal - elpais.com)

A primeira reacción foi de sorpresa (pardiez!), mais a segunda foi unha reflexión. Igual non está tan mal. Case un tercio da poboación mundial consome estes animaliños a diario. Na lista dos favoritos están os escaravellos, vermes, abellas e formigas, seguidos doutros tantos seres con múltiples patas e antenas... 

Despois de tantos séculos fuxindo deles, tentando o seu exterminio e buscando todos os modos posibles de desfacernos destes seres, resulta que nos convén botalos na ensalada a modo de picatostes. (Adeus, Cucal)

Segundo os expertos, hai os motivos que defenden o seu uso culinario van máis alá dos límites do gusto: existen razóns medioambientais, ecolóxicas, agropecuarias, económicas, sanitarias, culturais e nutricionais que respaldan o seu uso como alimento. 

- Parece ser que expulsan menos dióxido de carbono e metano á atmosfera, o que, a diferenza do gando que actualmente se explota, non favorece o chamado "efecto invernadoiro".

- Son un recurso natural do bosque e da selva, un elemento abundante na natureza que esta nos brinda e está por explotar. 

- Promover o seu consumo nas zonas tropicais, onde está máis aceptado, evita a globalización das dietas cara ao modelo occidental. En Occidente, pese a poder rexeitarse nun principio, espérase o seu acollemento, así como se fixo con outros pratos (o sushi, concretamente, que é peixe cru)

- Son unha fonte natural de proteínas, graxas, vitaminas, fibra e minerales, chegando a ser equiparables en proporción cunha ración de carne ou peixe. 

E agora... alguén se imaxina a Arguiñano preparando algo "rico, rico" a base de moscas e saltamontes?  (ñam, eh?)

Persoalmente, creo que nun principio si poderían causar algo de rexeitamento. Non sería o típico entrante que pediría nun restaurante, mais por que non probar? Quizais o gusto por eles veña pouco a pouco, especialmente sabendo se son ou non tóxicos. Na miña opinión, de saber que seguen un proceso regulado por unhas normas sanitarias controladas, non diría que non a probalo... que hai que perder? Xa o dicía o Rei León...  (vídeo) Viscoso... pero sabroso!

Outras fontes: 

http://www.lavozdegalicia.es/noticia/sociedad/2013/05/15/bueno-comer-insectos/0003_201305G15P26993.htm

http://m.noticias.universia.net.co/noticia/1024336/cuales-son-insectos-mas-consumidos-mundo.html

_______________________

Aquí deixo os enlaces para quen se atreva a poñer as antenas diante dos fogóns: 

Búsqueda en Google: Recetas insectos

Arecetas-insectos

ClubPlaneta-recetasdeinsectos

Canto ao título, para botar unha risada, o vídeo de Contigo no, bicho

E para @s que queiran pasar un bo rato apto para todos os públicos, unha das miñas películas infantiles favoritas: "Bichos"

1863

Hoxe estamos de aniversario. 

Hai 150 anos, un día coma hoxe, imprimiuse nos talleres de Juan Compañel en Vigo "Cantares gallegos". 

E con motivo de celebración desta data, cada ano adícaselle o día a un/ha escritor/a na lingua galega. 

Este ano é o ano de Roberto Vidal Bolaño. 

E sen máis, felicidades ao galego, 

por seguir existindo 

malia as trabas que lle van poñendo no camiño. 

Por moitos anos.

Caladiño non estás máis ghuapo

Sempre tiven a idea que o mes de maio era un mes de revolucións. Dende o 25 de abril portugués, pasando polo primeiro de maio e as Letras Galegas. Maio leva no seo un sentimento de cambio, de renovación, de novidade. Quizabes sexa pola verdadeira chegada da primavera, ou porque o Sol bate con máis forza nas facianas e podemos chegar a ver o que o inverno nos impedía.

A Música, coma unha Arte máis, ten obras referentes ao cambio. Victor Jara, Silvio Rodríguez, The Beatles,  Joan Manuel Serrat, Amaral... non son poucos @os artistas que se uniron a cantar e berrar para avivar o sentimento de reforma, de comezo dunha nova época. Mais todo parece quedar nunha simple mensaxe que non acaba de espertar os miolos populares. 

Que sucede?

Nos últimos días, unha serie de mensaxes sinónimas chéganme, coma se o destino tivese algo que ver, por medio da lectura: "1984", "Sempre en Galiza" e un simple paso de peóns. E todos veñen a dicir o mesmo: a revolución está apagada. Noutros tempos, noutros lares, a voz do cambio vén seguida e causada dunha resposta popular unificada nun mesmo berro: o que hai non nos serve e temos a solución, queremos unha solución. 

No libro "1984", George Orwell fala por boca de Winston, o protagonista, acerca da existencia dunha clase social inferior, os proles, nos que depositaba a esperanza dunha nova era. Serían os únicos capaces de cambiar, mais a única forma de darse conta sería cambiando, o que facía da posibilidade un circulo pechado. Que foi primeiro, o ovo ou a galiña?

En "Sempre en Galiza", Castelao escribe acerca dun paradoxo: aquelas cabezas pensantes que dirixen teorías acerca do cambio soñan coa posteridade e con viviren a fama despois de morrer, e se eles mesmos observan que as súas hipóteses callan na poboación e comezan a brillar as cinsas, preparadas para volveren a arder, "os mesmos sementadores da teoría collen medo, e algúns son capaces de abandoaren os seus postos de honor". A lectura segue cun: "Eles gostan de chamaren tempos heróicos aos do espallamento da ideia, e non se decatan de que o verdadeiro heroísmo consiste en trocar os anceios en realidades, as ideias en feitos [...], simplemente un xogo de amor propio. E así, soñar c-un futuro lonxano e venturoso cicáis sexa un divertimento poético, alleo a toda vocación de sagrificio"

Pero que pasa?

A Revolución está escrita no noso ADN, atreveríame a dicir. Os brotes dos cambios, os novos tempos, levámolos escritos no máis profundo do noso ser. Como, se non, seriamos capaces de avanzar? Que sería dos tempos actuais se non fose polos cambios, pola evolución forzosa, polo pulo de comezar de cero? 

Que cómod@s somos. A culpa sempre é do sistema. Na sociedade occidental témolo case todo feito, se temos diñeiro. Xa o dicía Quevedo, "poderoso caballero es don Dinero". Se non o temos, berramos por igualdade de dereitos, pola Xustiza, por un traballo e un anaco de pan. Se temos diñeiro suficiente, calamos. Coma os romanos, panem et circenses. Chéganos cun par de cañas, uns pinchos e que gañe a Roja (sen meterme en profundidades, mais ese nome é un paradoxo). Se nos sobra a pasta gansa, mirámonos por enriba dun dos Audi de turno e conseguímolo todo cun par de palmadas no aire. Xa non digamos se somos da realeza e mi-papá-el-Rey mete man para sacarnos do calabozo, aínda que roubasemos máis pitas que a raposa do conto ("Querida" Cristinita, así en confianza, se te ve el plumero)

Así non hai quen se levante do sofá máis que para celebrar un gol. Xa non digamos para votar. En España, a  Lei de d'Hont reparte in-xustiza política en cada sufraxio (nota para as mulleres, en especial: ninguén se lembra xa de cando só votaban os homes? Cantos ríos de sangue brotaron para podermos conseguir un sufraxio universal? E agora non imos votar, botando séculos de loita por terra?) Os grandes lévano todo, os minoritarios comen migallas. E os votos en branco lévanos tamén os meirandes. Se a iso lle engadimos que a abstención achégase á metade da poboación que pode votar, teremos un resultado coma o actual: dúas cámaras atestadas de mari-an-onetas que quentan o escano, con sorte, unha vez á semana. O sistema político está máis que frío, non hai galiñas que choquen promesas electorais durante as lexislaturas, hai falta de güevos. Semella que todo queda en auga de borrallas. Cinsas, pó. Só quedan vigas oxidadas e mentes corroídas polo ácido da ignorancia e da vagancia. 

De novo, "1984": 

A guerra é a paz. 

A liberdade é a escravitude. 

A ignorancia é a forza.

Chegou o momento de limpar as teas de arañas, remover os mobles, erguer as alfombras, abrir as ventás e deixar entrar o aire de maio, aire de revolución, aire de cambio. 

Loitemos polos nosos soños, loitemos por un mundo xusto, un mundo en Paz, un mundo en galego, un mundo libre. Loitemos polo mundo que queremos, non polo mundo imposto, senón polo mundo por vir, polo porvir. Loitemos e votemos, loitemos en Paz, que non en silencio. Berremos por unha vida digna, por un traballo que cumpra coas sociedade, que nos permita vivir sen desvivirnos. Loitemos por unha sanidade pública e libre, da que todos poidamos gozar. Puxemos por unha Xustiza onde compartamos os mesmos dereitos e deberes. Loitemos por unha educación pública onde todos teñamos voto. Votemos para que todos teñamos voz. Que as nosas voces se oian, que as nosas gorxas prendan no berro da liberdade porque desta vez, por moito que nos custe aceptalo, caladiños non estamos máis ghuapos.

Os tempos son chegados

dos bardos das idades

que as vosas vaguidades

cumprido fin terán;

pois, onde quer, xigante

a nosa voz pregoa

a redenzón da boa

Nazón de Breogán.

Queixumes dos pinos. Eduardo Pondal 

Ver tamén: 

- El derecho de vivir en Paz - Víctor Jara

- Revolution - The Beatles

- Revolución - Amaral

A mala educación

Apenas sete anos despois da chegada da LOE, ponse en marcha outra lei de educación, a chamada LOMCE (Lei Orgánica para a Mellora da Calidade Educativa).

E isto? Por que saen tantas leis de educación en España? Que é o que falla, cal é o problema? Parece que ningunha se axusta ás necesidades da poboación.

Para comezar, cales son as novidades que nos promete o Ministro Wert? (entre outras e segundo a Wikipedia)

- Créanse avaliacións ao final da Primaria e da ESO.

- Quítaselle o poder ás ANPAs, que pasa ao goberno e á dirección do centro educativo. 

Que vén a ser quitarlle opinión a toda a comunidade educativa do centro. Vamos, menos democracia.

- Cambia o carácter das materias vinculadas ao aprendizaxe de linguas cooficiais de "materias troncais" a "materias de especialización de carácter opcional" non necesarias para a homologación de estudos.

E como non, querido galego (euskera, catalán...), quedarás renegado e esquecido nun recuncho. Así, para variar.

- Penalizacións aos centros que non cumpran co rendemento académico esixido. 

É dicir, que se os alumnos non coñecen ben o idioma ou teñen algún tipo de déficit, baixarán o seu rendemento e, polo tanto, perderán recursos que lles permitan atender a diversidade que ofrecen. Noutras palabras, educacións para uns poucos se non queremos perdela todos, a lei do máis forte.

- Menor autonomía aos centros e maior centralización da educación.

Novidade, eh? Vindo de quén vén...

Esta lei non queda indiferente á sociedade (e menos mal!), e as primeiras reaccións estanse a notar mediante manifestacións, concentracións e folgas previstas para as vindeiras semanas. 

Na miña opinión, o que están a facer os dous partidos políticos maioritarios é xogar ao balón coa Educación, pero cada un coas súas regras. E quen perde é a sociedade, a do presente e a do futuro. Está claro que a educación en España deixa moito que desexar, cunha das tasas de abandono escolar máis grandes do continente. As avaliacións sucesivas dan por suspensas materias como Matemáticas ou Lingua Castelá, e non entremos en detalles, porque as diferenzas respecto de Europa son máis que considerables: só tres de cada cinco poden dicir que remataron a ESO, fronte ás 3/4 partes da poboación europea. 

Pero na Educación hai outro apartado importante que non ha de ser esquecido: a formación do profesorado. Noutros países europeos, coma Finlandia, as probas para ser mestre son das máis difíciles do país. Isto parece lóxico: para garantir unha boa educación temos que asegurar primeiro a d@s educador@s. Mais en España non é así. Ben é certo que hai que pasar unha oposición para acceder a ser profesor da pública, pero poño en dúbida a criba que se fai ao superar un exame; non só hai que saber teoría. A persoa que oposite pode ser un erudito da materia, pero ter nula pedagoxía. Noutras moitas profesións realízanse outros exames que avalían as capacidades prácticas d@s traballador@s, por que non en Educación? Coido que é tan importante saber moito como saber explicalo, especialmente nun nivel de Primaria. Neste senso, é sabido que a formación é unha pirámide e, como tal, as bases deberían estar correctamente asentadas para asegurar a estrutura, polo que un nivel adecuado nas primeiras idades da vida é básico para garantir a educación futura dunha poboación. Debemos esixir a todos os niveis, comezando polos políticos (que, índome por outros rueiros, o señor Presidente do Goberno español non domina nin o inglés nin o francés; tema aparte, punto en boca)

Son escéptica: dubido que esta lei vaia cambiar nada, xa non digo para mellor. Os resultados veranse nuns anos, e non son nada optimista sobre eles (ogallá me trabuque)

Pero como xa é de noite e toca durmir, imos pensar en algo positivo. Quédome cunha frase que, malia os séculos que pasaron por ela, é independente da Lei Orgánica de turno, e non lle falta razón. 

Deica mañá.

Se planificas para un ano, sementa trigo. Se planificas para unha década, planta árbores. Se planificas para unha vida, educa persoas  - (Kwan Tzu)

Sinalado sen remedio

O diccionario da Real Academia Galega define o termo "estigma" como "marca que se gravaba antigamente cun ferro candente na testa ou noutra parte do corpo dos malfeitores ou dos escravos", ou "aquilo que mancha a honra ou a reputación de alguén".
Hoxe en día, na nosa sociedade, é máis común aplicar a segunda definición, pero existe. Como as meigas, habelas, hailas. Non é unha marca na pel nin é un sinal visible, pero é palpable e está aí. A sociedade sempre se encargou de ter un grupo meirande de aceptados e outro menor de marxinados, e neste último atópanse certas persoas que, por desgraza e sen teren culpa ningunha, son rexeitados polo que son.
Póñanse no caso, por exemplo, de que un individuo rompe unha perna ou un brazo. Se este suxeito vai pola rúa e precisa axuda, por educación (e un chisco de egoísmo por ser boas persoas, xa o dicía Kant) concédeselle sen problema, e o individuo en cuestión pode seguir o seu camiño grazas á axuda (des)interesada dos demais.
Agora ben, se esta persoa, por motivos alleos a si sofre unha patoloxía mental e pasa a tarde vendo ananiños sentado nun banco do parque, é un tipo perigoso. Se fala só e acena porque cre ver paxaros voando, hai que afastarse del.
E cal é a diferenza entre o do brazo roto e o que ten alucinacións? Que o primeiro, por circunstancias principalmente ambientais, sofre unha enfermidade visible e a sociedade axuda, mentres que o segundo, por motivos posiblemente xenéticos (que non pode decidir, cambiar, modificar ou corrixir) vese condenado a ser sinalado de por vida, sen solución.
As enfermidades mentais, así como outras orgánicas (coma o sida), son unha sentenza crónica. Que farían se souberan que esa veciña súa, esa agradable muller que sempre saudaba, vai ao psiquiatra e toma pílulas para non ver ananiños voando? Ou se ten hepatite C? E se tivese sida?

E se fose vostede @ que sufrise alucinacións ou estivese contaxiado por un virus? 

Como se sentiría se os demais non o aceptasen?

A sociedade ten, digamos, mecanismos protectores que aseguran a supervivencia da especie, e aquel individuo que ameace ese futuro, verase condenado ao ostracismo. Pero eu pregúntome: non presumimos de ser sapiens sapiens sapiens sapiens sapiens e ter unha mollera cheíña de neuronas que nos permiten razonar, calcular, comunicarnos, crear, imaxinar...? E como nós, a primeira -que se saiba- especie que chegou ao espazo, nos adicamos a rexeitar a suxeitos que sofren un illamento social só polo noso medo de "que non nos toque"?

Propoño un exercicio: poñernos no lugar dos "apestados" por un momento e ver como case todo o mundo foxe de nós, asustados por medo a un posible contaxio que pode non chegar a ocorrer nunca, mentres nos apuntan co seu dedo índice, marcando en nós un estigma invisible, que nos sinalará toda a vida sen remedio.

O soño da felicidade (II)

A felicidade. Ese ben tan prezado para o ser humano, ese obxectivo inalcanzable, a colma da existencia. Quen non quere ser feliz? Calquera, pero, que é ser feliz?

Na miña opinión como humana, ser feliz é percibir unha sensación de benestar completa. Segundo a Ciencia, este marabilloso sentimento ten a súa orixe na combinación de certas sustancias químicas chamadas neurotransmisores. Estes compostos actúan no cerebro e transmiten información dunhas neuronas a outras. Pero esto é Ciencia, algo que non se ve sempre no día a día. 

Que é a felicidade? Se cortamos o tempo físico [...] nun intre de plenitude imaxinaria no que se realizara o meirande anceio do ser, a felicidade sería un infinitésimo, un ente abstracto que tende a cero. A contradición vén de que, para percorrer axiña isa abscisa do tempo deica o límite, o ser entrégase ao abandono do irreal e soña que vive [...]  en vixía do nimbo dourado que trae o mencer. Iste anceio de acadar a plenitude inminente do ser que chamamos "felicidade", nace na conciencia cómplice, e por il o home deixaríase aniquilar.

A felicidade, pois, sería limitada, ou incluso inexistente. Soñamos que vivimos e que somos felices, no canto de vivir e ser felices, e seríamos capaces de todo con tal de ser felices.

É isto certo? 

Penso que así como ben é certo que a felicidade dura un ínfimo segundo, hai moitas maneiras de sentirse ben. Unha sorpresa no momento adecuado, un día de sol, unha canción que nos lembre algo agradable... Hai cousas que nos fan sentir ben a tod@s e outras máis ben son de cada un/ha, pero reflexionando baixo o sol da tarde, pensei que quizais a maior felicidade é a de sentir esperanza, posibilidade de futuro, a sensación de sentirnos vivos e che@s de enerxía, que nada nos poderá parar, nin a meirande das pedras no camiño. 

Así pois, volvendo á Ciencia, a pesar de que existen diversos fármacos que poden aumentar os niveles dos neurotransmisores e facernos sentir mellor, non hai nada coma a autorrealización, o pracer de sentirse ben con un/ha mesm@ e cos demais. 

Quizais a felicidade sexa "un ente abstracto que tende a cero", pero hai momentos nos que parece tender a infinito...

O soño da felicidade (I)

Esta noite quero compartir convosco un fragmento, para reflexionar, do libro Follas de vagar, de Eduardo Moreiras.

[...] 

Como explicar os movementos contraditorios da vida? No corazón do inverno xermola a primavera, nas pólas núas decorre a sabia axiña, o ceo resplandece. 

Que é a felicidade? Se cortamos o tempo físico -o tempo do devir humano, que é materia- nun intre de plenitude imaxinaria no que se realizara o meirande anceio do ser, a felicidade sería un infinitésimo, un ente abstracto que tende a cero. 

A contradición vén de que, para percorrer axiña isa abscisa do tempo deica o límite, o ser entrégase ao abandono do irreal e soña que vive. É como un durminte, en vixía do nimbo dourado que trae o mencer. 

Iste anceio de acadar a plenitude inminente do ser que chamamos "felicidade", nace na conciencia cómplice, e por il o home deixaríase aniquilar.

Prometo comentar outro día o texto. Paréceme que ten máis miga da que semella nunha primeira lectura. 

Arriba

A estas horas, para descansar das idas e vindas de todo o día, buscaba nun xornal algunha noticia curiosa e positiva, pero mira por onde, non a atopei. Que se unha Barbie mexicana con pasaporte, chihuahua e controversia, que se a Antártida está para facer un mojito, que se Bankia non devolve a pasta, que se Marianito fala co Papa e Rouco co Marianito... 

Así que asomeime pola fiestra e mirei cara arriba, na busca dunha saída rápida, un escape sinxelo para unha enorme nube negra de noticias (inciso: teño que recoñecer que as actualizacións "ao minuto" agóbianme coma se fose unha sardiña nunha lata). 

E mira por onde, xusto enriba había un espacio xigantesco para disfrutar: o ceo de noite. Cun pouco máis de sorte e menos de luz, conseguiríamos ver eses fermosos puntiños escintilantes que fan da bóveda celeste nocturna un espectáculo sen igual. 

Quedei sen verbas, así que vou seguir mirando pola fiestra. Convídovos a facer o mesmo. Ás veces merece a pena esquecerse dos problemas terrenais e perderse na beleza que nos brinda o Universo. E, por que non, compartilo.
Deica mañá.

Solpor

Primavera, a comezos de maio. Día de sol. Fisterra.

Lémbraste? 

Pasamos o día andando, facendo o último tramo do Camiño. E finalmente, chegamos ao faro, á fin do mundo, a onde non se vía máis que auga. O sol cada vez ía máis baixo e por fin, antes de subirmos ao bus, chegou el. 

O solpor.

Só tiña que estender un brazo para tocar o teu ombro e dicirche que estaba aí. 

Estabamos tan preto e tan lonxe, á vez, que era imposible vernos. 

O que pensaba que era imposible era que te lembrases de min.

Naquel momento, cando o sol nos entraba polas meniñas dos ollos, uns acordes facían vibrar o aire dos meus ouvidos, e por un momento só estabamos ti e mais eu, diante daquela fermosa paisaxe, testemuña da primavera do 2006. 

Bágoas

Chorar forma parte da condición humana. Quen non chora non mama, di o refrán. Pero chorar pode ser síntoma de moitas emocións, dende a tristeza, a frustración ou a ledicia, pasando polo noxo e a carraxe. E iso foi o que amosou hoxe X. M. Beiras no Parlamento galego, bágoas de rexeitamento e ira. Despois de interromper en numerosas ocasións ao presidente da Xunta, espuxo a súa opinión acerca das polémicas fotos que saíron á luz hai uns días, na que se vían a Feijóo e a un coñecido narcotraficante de vacacións. 

O vídeo a continuación fai testimonio da intervención de Beiras e non ten desperdicio. Botábase de menos algo de sangue por estes lares. Hai moito político que fala coa boca pequena. 

Por outra parte, É curioso como neste país todo o mundo é político (ademais de médico e entrenador de fútbol), mais só dous tercios da poboación acode a votar. E onde está o tercio que falta? Xa nos esquecemos da época onde non era posible manifestar a opinión política publicamente, cando non tiñamos ese dereito? Iso faime chorar. Non estou a favor do sistema actual de votacións, pero si penso que é posible chegar a un cambio, da maneira en que sexa, e coido que pode ser posible desmontar o sistema dende o seu interior. Que mellor cuña que a da mesma madeira? 

Para rematar, imos facer máis lixeira esta entrada cunha curiosidade: que sucede cando se chora no espazo? Pois parece ser que as bágoas non caen pola faciana, senón que se quedan pegadas á cute e resultan moi incómodas. 

O vídeo a continuación relata o experimento deste astronauta dende a ISS: 

É curioso ver como a gravidade terrestre nos permite chorar, mais outros asuntos de maior gravidade non nos sacan nin unha soa bágoa. 

Pecado carnal

Pouco feito, no seu punto ou ben pasado; con ensalada, patacas, verduras, arroz; de porco, tenreira (galega!) ou cabalo; á grella, guisado, nunha empanada... Está presente na maioría das dietas mundiais, preparada de varias maneiras e con diversos condimentos, pero hai algo en común en todas: un consumo abusivo de carne pode traernos máis dun desgusto. 

Hoxe saíron publicados os resultados dun estudo realizado nos Estados Unidos que confirmaba unha sospeita: hai algo na carne vermella, ademais da graxa e o colesterol, que aumenta o risco de padecer enfermidades cardiovasculares. Parece ser que esta sustancia, a carnitina, transfórmase nun gas e despois, no fígado, nun metabolito (TMAO) que se encarga de alterar o metabolismo do colesterol, facilitando o seu depósito nos vasos sanguíneos, o que causa múltiples problemas de saúde.

No estudo realizáronse probas de detección en persoas cunha dieta normal e en persoas que seguen unha dieta vexetariana; a ambos grupos déronselles a súa abundante ración de carne e realizáronse análises posteriores onde se observou unha considerablemente menor cantidade de TMAO naquelas persoas que son vexetarianas. 

Hai algo máis: nun estudio anterior, relacionouse o abuso de carne procesada coa morte prematura: a carne procesada son os embutidos, o xamón, as salchichas e aqueles similares, preparados e conservados con sal e outras sustancias que poden ser prexudiciais para a saúde, causando arterioesclerose (depósito de graxa e colesterol nos vasos sanguíneos), hipertensión arterial (polo sodio do sal) e cancro (polos aditivos que leva o procesamento da carne). Volvemos ao problema de antes: enfermidades cardiovasculares, diabetes e cancro. 

E isto que nos vén a dicir? En resumo, que non é recomendable máis de dúas racións de carne vermella á semana, cada porción de 70 gramos (do tamaño dunha caixiña de cigarros), mais tampouco debería de ser suprimida, dado que aporta unha considerable porción de proteínas e vitaminas do grupo B que han de estar sempre presentes. Canto á carne procesada, está comprobado que unha ración pequena á semana aporta un risco pequeno, polo que tampouco habería por que suprimila dunha dieta balanceada e equilibrada. E sempre que sexa posible, sustituir a carne por outras fontes de proteínas e ferro: legumes, cereais integrais, carne branca, peixe, ovos ou froitos secos, que diminúe considerablemente o risco de padecer unha morte prematura por enfermidades cardiovasculares ou cancro.

Ver tamén:  Carnitina - BBC, Carne e morte prematura - BBC, Carne procesada - BBC

Había unha vez un circo

Cando o azar que guiaba o mando da televisión me fixo caer naquela canle, sorprendinme da cantidade de tonterías por minuto que saían da boca daqueles monigotes. Pensei que estaba a ver un espectáculo de animais, en concreto un circo: había feras coma leóns que, no canto de ruxir, bramaban barbaridades; había un mono que só sabía patalexar e armar balbordo; e ata o propio domador, en lugar de guiar o programa, daba renda solta aos pallasos que por alí pululaban, no medio daquel caos con nome inapropiado.

Estou a falar do programa "Sálvame", en calquera das súas versións. Buscando un pouco pola rede atopei a  súa páxina na wikipedia, onde se describe un por un os colaboradores do programa e o seu "motivo" polo cal se viu envolto cada un deles no espectáculo. 

Pero a verdadeira razón desta entrada é outro: hai moitas maneiras de divertirse. Obviamente, non todo será cultura, información, aprendizaxe. O ser humano precisa do seu tempo de lecer e de ocio, pero o modo en que se empregue tal pode ser moi diverso. E na miña opinión, ningunha desas opcións dispón o des-fomentar educación e respeto pola xente. Chámenme o que lles saia do peto, pero non estou dacordo con ningún dos "valores" (máis ben, ao contrario) que se amosan no programa. Ben, é certo que é tan sinxelo como apagar o televisión, ou menos radical, cambiar de canle. Pero vai máis daí: non respeta os contidos apropiados dentro do horario infantil e é o programa con máis queixas de toda a televisión de España, onde incluso tivo que botar man o propio Ministerio de Industria (e que fai un/ha señor/a ministro/a no medio dun circo, onde o domador é máis pallaso que calquera dos monos?)

Vale, recoñézoo: non é un caso illado. Na "parrilla" da televisión podemos ver numerosos programas (e cada vez máis!) que rozan a devaluación social do devandito. Eses programas calan nas mentes da sociedade e abren fendas do tamaño do Gran Cañón do Colorado, onde calquera disolvente neuronal pode caer e queimar coma ácido os remanentes da sustancia gris (séculos de evolución para rematar na telebasura!)

E con isto que digo non imos a ningures, pero sinto que calando, como di o refrán, outorgo. E négome a calar desta vez.

030406

Lembro perfectamente aquel momento. 

Era un día coma o de mañá, 3 de abril, hai sete anos.  Saiamos de clase coa esperanza de comezar canto antes as vacacións de Semana Santa. Xusto antes de baixar as escaleiras, desexeiche unhas felices vacacións, e o mesmo fixeches ti. E mireite aos ollos e sentín. 

Non podo definir o que, pero sentín, sentín unha forte emoción. De medo, de comprensión, de novidade, de sempre, de nunca, de nada, de algo, de todo. 

Baixei as escaleiras sorrindo e cunha estraña sensación. Non entendín ata tempo despois. Pero sentino, e síntoo.  E segue aí, no mesmo punto onde comezou. 

Din que o tempo pon as cousas e as persoas no seu lugar. Non sei cal será o seguinte paso, descoñezo onde, cando, por que, con quen. Pero estou segura dunha cousa: nada será igual. Nada, porque todo cambiou. 
Asi e todo, non creo que as cousas cambien de súpeto, malia que a vida parece empeñarse en facernos crer que son os grandes feitos os que levan o peso. Simplemente hai intres onde os sentidos se anulan e a intuición reina sobre o caos do Universo. E alí, naquela nebulosa absurda e primaveral, estabamos ti e mais eu, hai anos, saíndo un día calquera do mesmo lugar de todos os días, que deixou de selo a partir daquel momento. 

Só un detalle, pero foi o momento onde sei que as cousas empezaron. Ciencia, química, quen sabe.

Din que cando un escritor se namora de alguén, este vólvese inmortal. 

Otra vez me has sacado a bailar, y quiero bailar. 

Estrelas de goma

Así é como loce o chan cuberto de lastros grises, coma se dun planetario se tratase. As pegadas que deixan as gomas de mascar forman múltiples constelacións de manchas negras. Existe, pois, un firmamento de sinais escuras que poderían predecir o destino dos viandantes, que variaría en función do sentido da lectura. Quizais existan outros doce -ou trece- signos do Zodíaco para tentar dar unha explicación ás rarezas das personalidades humanas. 

Mergullándome na internet, descubrín que o prezo de despegar estas pezas de goma supón un enorme gasto para os concellos. Calculouse que arrincar cada unha delas ascende a 0,30 euros, unhas 5 ou 6 veces o prezo da súa compra. Paréceme un capricho, pois, guindar un chicle mastigado ao chan.

Máis alá diso, o verdadeiro motivo que me impulsou a escribir este artigo foi un anuncio dunha coñecida marca de chicles. Os dez primeiros segundos son un perfecto anzol para a poboación adolescente, pois ofrece a posibilidade de coñecer algo novo que aporte sensacións diferentes ás coñecidas. Escarban na necesidade de experimentar para socavar nas mentes puberais e conseguir unha chamada de atención. Ata aquí todo correcto. A segunda metade do vídeo ocúpase de promocionar o produto, declarando innovación na presentación e na consumición. O que me parece verdadeiramente esaxerado  é colocar un imán para pechar un estoxo que apenas durará días. A miña pregunta é: a onde vai parar o imán? Ao lixo? Ao contedor de papel? Ao de envases? Ningún deles me parece apropiado, e moito menos mo parece a disposición dun elemento magnético para tal fin. 

Por se non fose suficientemente superficial o consumo das gomas de mascar, o uso racional dos envases debería primar sobre o luxo da súa utilización. Creo que as empresas deberían firmar acordos de protección do medioambiente e sobre o feito de facilitar a separación do lixo por parte dos consumidores, para que así fose máis sinxelo respectar ao entorno natural. 

Porque unha vez nos pasemos da liña, non haberá solo onde adiviñar o futuro a partir de manchas grises, pois todo será unha mesma mancha.

Anuncio Trident Twist España

Si de amor ya no se muere...

"...yo sin ti no viviré", dicía a canción. E de amor, certamente, hoxe xa non se morre, senón que o final da vida vén por outros camiños, algúns ben relacionados co corazón. 

Por poñernos algo ao día, unha das noticias que hoxe destacaban era o consumo excesivo de sal entre a poboación española. Este exceso duplica o recomendado pola OMS, e certamente si que causa mortes a raíz de enfermidades cardiovasculares. O aumento da tensión arterial é un factor que agrava este tipo de patoloxías, que serían evitables cunha dieta baixa en sal e graxas e cun control periódico das constantes. 

É un exemplo ben burdo, mais cando penso na morte por estes motivos vénseme á cabeza a imaxe d'O porco de pé de Vicente Risco, e o paradoxo que resulta pasarnos a vida comendo para sobrevivir e que precisamente ese exceso nos acabe matando. Os avances industriais dos últimos cen anos permiten obter alimentos baratos e de maneira rápida, sen grandes esforzos, nin físicos nin económicos. O problema vén cando a alimentación que inxerimos supera as necesidades do organismo e acumulamos nutrientes de máis, xeralmente en forma de graxa, o que acaba causando enfermidades cardio e cerebrovasculares. E cal é a solución? Como lle ouvín dicir a un médico: menos plato y más zapato. 

Para distanciarnos algo do plano científico, imos a outro punto relacionado coa morte e co corazón, que nada ten que ver co anterior: a violencia machista. Non podo evitar caer no morbo de ler a noticia sobre Oscar Pistorius, o atleta cuxa moza morreu por varios disparos efectuados polo propio Pistorius cunha pistola da súa propiedade. Non son quen para dicir ren acerca da súa culpabilidade; o tema do que quero tratar é morrer polo corazón, e neste caso si que hay amores que matan. Penso que é unha traxedia moi seria e que non pode ser obviada. Cando nos medios de comunicación nos din "morreu unha muller a mans da súa (ex-)parella en..." parécenos unha frase feita, como quen di "en abril, augas mil". Caer nisto é gravísimo, estamos facendo dos crimes algo cotián e estamos insensibilizados. Creo que non podemos deixarnos levar polo regular e facer diso un hábito. Cada muller maltratada (e cada home, que tamén os hai) é unha vítima dun pensamento sexista espallado pola mentalidade colectiva, e o feito de morrer por causa dunha persoa coa que se convive é un asunto crítico e delicado. Hoxe quero facer con esta exposición unha chamada de atención acerca dun tema polo que seguen correndo ríos de tinta, bágoas e regueiros de sangue, e a poboación semella impasible ante tal espectáculo dantesco. Non podemos seguir con este panorama social tan prehistórico. 

E se ben é certo que as antigas traxedias onde a paixón atopaba o seu máximo pulo coa morte quedan a séculos vista, as causas actuais de falecemento lonxe se atopan de motivos románticos. Segundo diversas fontes, a violencia machista está considerada como a primeira causa de morte na poboación femenina de entre 15 e 44 anos. A morte a mans dun corazón enfermo é unha das principais causas de falecemento na poboación xeral, especialmente a partir dos cincuenta anos. 

Ao final, todo se resume a que a pataca se para, por un motivo ou por outro. Ten "graza" o asunto se pensamos que para vivir precisamos alimentarnos e sentirémonos quizais máis reconfortados ao acubillo dunha persoa, e que ao final esa necesidade vital se resuma en pechar os ollos e deixar de respirar... Así que xa sabedes, a comer con pouco sal e a coñecer con quen vivimos... E como diría Anne Igartiburu, "hasta mañana, corazones". 

Clic: Latido dun corazón humano

Por que en galego

E... si, señoras e señores, velaquí un tema espiñento de verdade, un deses tipo cardo borriquero que se enganchan á roupa e ameazan con esfiañala: por que escribo en galego.
Antes de nada, agardo non ofender a ninguén coa exposición das miñas ideas e espero que sexan comprendidas dende o punto de vista dunha mera opinión persoal, nada máis transcendental.

Pois ben, escribo en galego porque é a miña lingua materna, coa que estou familiarizada dende as primeiras etapas da miña vida. Falo en galego, leo en galego, oio galego e escribo en galego. Iso non implica que non utilice outros idiomas, como o castelán, porque é ben certo que o fago. Falo castelán con aquelas persoas que me falan en castelán, sen prexuízos, porque non creo que ningún dos idiomas sexa superior ao outro. Simplemente son linguas, meras ferramentas comunicativas para o ser humano, que foron -digamos- creadas para tal fin. Ben é certo que as miñas preferencias son sempre cara ao galego, e non podo evitalo porque é o que me sae, que dirían os poetas, da ialma. Gústame falar en galego porque o sinto meu, porque creo que ten unha capacidade semántica superior a outros para describir emocións e sentimentos, e directamente, porque me resulta máis fácil empregar a miña lingua nai antes que outras.
Hai moitos motivos polos que sentirme orgullosa de falar en galego, e é que un idioma, por ben poucos falantes que o empreguen, nunca pecha unha porta. Grazas á palabra, somos quen de darnos posibilidades a nós mesmos, e o coñecemento axuda a dispor das oportunidades. Pero iso non lle quita brillo ao castelán, ou ao inglés, ou a calquera outra lingua, que é igualmente válida para o emprego da palabra.
O único que diferencia o galego doutras é o número de falantes. O galego é unha lingua minoritaria e históricamente reducida por intereses políticos, o conto de sempre. Por que á xente non lle gusta falar o galego? Polas asociacións pexorativas que se levan feito ao longo do tempo, simplemente. Acaso é unha lingua fonéticamente fea? Coido que non; na miña opinión, ten unha musicalidade especial que a fai propicia para calquera uso, dende a creación artística literaria ata unha formalidade escrita.

Non podo evitar mencionar o cambio continuo de normativa cara á normalización deste idioma, e penso que máis que unha axuda, ás veces dificulta o seu estudo. A quen lle gusta que as normas cambien continuamente, as palabras desaparezan ou se traduzan a termos estraños? A ninguén, porque unha lingua que cambia a cada rato acaba por quitar as ganas de estudalo, así de claro. E disto teñen a culpa os políticos e os intereses que moven os peixes gordos que fan xirar o mundo -que non a Terra, que se move soa-. Pero non vou seguir por eses derroteiros que nos levan a outros temas. O galego, en si mesmo, parece ter a solución: é unha das linguas con máis variantes dialectais de toda Europa. Aínda que o uso formal do mesmo se vexa nubrado por imposicións de carácter administrativo, a liberdade da lingua falada permite o seu uso ceibe sen esixencias.

O peor de todo é que os propios galegos nos avergoñamos do noso acento, da nosa fala, e sentímonos vulgares. Cal é a orixe? Que ten o pobre do galego para ser tan desprezado? Que nos fixo el a nós para que desexemos esquecelo? Por que a rapazada non se sente motivada a estudalo nas escolas? Cal será o futuro da nosa lingua? Son moitos os interrogantes que neste momento, para min, non teñen outra resposta diferente á opinión que expresei unhas liñas máis arriba: politiqueo demagóxico e intereseiro, e anos de Historia esquecida e apartada por motivos estatais.

E para rematar, agardo -ilusa de min- que nalgún momento non teña que dar explicacións da lingua na que falo, porque non haberá que expoñer motivo algún do seu uso. Unha lingua recolle a historia dun pobo; é unha das herdanzas inmateriais máis valiosas que se poden facer. Unha lingua non se gasta, emprégase. Unha lingua non se devalúa, evoluciona. E unha lingua non é un obxecto que se perde, esquécese voluntariamente. E iso, querid@s lector@s, non o podemos descoidar endexamais.

Longa vida ao galego.