domingo, 28 de abril de 2013

A mala educación

Apenas sete anos despois da chegada da LOE, ponse en marcha outra lei de educación, a chamada LOMCE (Lei Orgánica para a Mellora da Calidade Educativa).
E isto? Por que saen tantas leis de educación en España? Que é o que falla, cal é o problema? Parece que ningunha se axusta ás necesidades da poboación.

Para comezar, cales son as novidades que nos promete o Ministro Wert? (entre outras e segundo a Wikipedia)

- Créanse avaliacións ao final da Primaria e da ESO.

- Quítaselle o poder ás ANPAs, que pasa ao goberno e á dirección do centro educativo. 
Que vén a ser quitarlle opinión a toda a comunidade educativa do centro. Vamos, menos democracia.

- Cambia o carácter das materias vinculadas ao aprendizaxe de linguas cooficiais de "materias troncais" a "materias de especialización de carácter opcional" non necesarias para a homologación de estudos.
E como non, querido galego (euskera, catalán...), quedarás renegado e esquecido nun recuncho. Así, para variar.

- Penalizacións aos centros que non cumpran co rendemento académico esixido. 
É dicir, que se os alumnos non coñecen ben o idioma ou teñen algún tipo de déficit, baixarán o seu rendemento e, polo tanto, perderán recursos que lles permitan atender a diversidade que ofrecen. Noutras palabras, educacións para uns poucos se non queremos perdela todos, a lei do máis forte.

- Menor autonomía aos centros e maior centralización da educación.
Novidade, eh? Vindo de quén vén...

Esta lei non queda indiferente á sociedade (e menos mal!), e as primeiras reaccións estanse a notar mediante manifestacións, concentracións e folgas previstas para as vindeiras semanas. 

Na miña opinión, o que están a facer os dous partidos políticos maioritarios é xogar ao balón coa Educación, pero cada un coas súas regras. E quen perde é a sociedade, a do presente e a do futuro. Está claro que a educación en España deixa moito que desexar, cunha das tasas de abandono escolar máis grandes do continente. As avaliacións sucesivas dan por suspensas materias como Matemáticas ou Lingua Castelá, e non entremos en detalles, porque as diferenzas respecto de Europa son máis que considerables: só tres de cada cinco poden dicir que remataron a ESO, fronte ás 3/4 partes da poboación europea. 

Pero na Educación hai outro apartado importante que non ha de ser esquecido: a formación do profesorado. Noutros países europeos, coma Finlandia, as probas para ser mestre son das máis difíciles do país. Isto parece lóxico: para garantir unha boa educación temos que asegurar primeiro a d@s educador@s. Mais en España non é así. Ben é certo que hai que pasar unha oposición para acceder a ser profesor da pública, pero poño en dúbida a criba que se fai ao superar un exame; non só hai que saber teoría. A persoa que oposite pode ser un erudito da materia, pero ter nula pedagoxía. Noutras moitas profesións realízanse outros exames que avalían as capacidades prácticas d@s traballador@s, por que non en Educación? Coido que é tan importante saber moito como saber explicalo, especialmente nun nivel de Primaria. Neste senso, é sabido que a formación é unha pirámide e, como tal, as bases deberían estar correctamente asentadas para asegurar a estrutura, polo que un nivel adecuado nas primeiras idades da vida é básico para garantir a educación futura dunha poboación. Debemos esixir a todos os niveis, comezando polos políticos (que, índome por outros rueiros, o señor Presidente do Goberno español non domina nin o inglés nin o francés; tema aparte, punto en boca)

Son escéptica: dubido que esta lei vaia cambiar nada, xa non digo para mellor. Os resultados veranse nuns anos, e non son nada optimista sobre eles (ogallá me trabuque)

Pero como xa é de noite e toca durmir, imos pensar en algo positivo. Quédome cunha frase que, malia os séculos que pasaron por ela, é independente da Lei Orgánica de turno, e non lle falta razón. 

Deica mañá.


Se planificas para un ano, sementa trigo. Se planificas para unha década, planta árbores. Se planificas para unha vida, educa persoas  - (Kwan Tzu)


miércoles, 24 de abril de 2013

Sinalado sen remedio

O diccionario da Real Academia Galega define o termo "estigma" como "marca que se gravaba antigamente cun ferro candente na testa ou noutra parte do corpo dos malfeitores ou dos escravos", ou "aquilo que mancha a honra ou a reputación de alguén".
Hoxe en día, na nosa sociedade, é máis común aplicar a segunda definición, pero existe. Como as meigas, habelas, hailas. Non é unha marca na pel nin é un sinal visible, pero é palpable e está aí. A sociedade sempre se encargou de ter un grupo meirande de aceptados e outro menor de marxinados, e neste último atópanse certas persoas que, por desgraza e sen teren culpa ningunha, son rexeitados polo que son.
Póñanse no caso, por exemplo, de que un individuo rompe unha perna ou un brazo. Se este suxeito vai pola rúa e precisa axuda, por educación (e un chisco de egoísmo por ser boas persoas, xa o dicía Kant) concédeselle sen problema, e o individuo en cuestión pode seguir o seu camiño grazas á axuda (des)interesada dos demais.
Agora ben, se esta persoa, por motivos alleos a si sofre unha patoloxía mental e pasa a tarde vendo ananiños sentado nun banco do parque, é un tipo perigoso. Se fala só e acena porque cre ver paxaros voando, hai que afastarse del.
E cal é a diferenza entre o do brazo roto e o que ten alucinacións? Que o primeiro, por circunstancias principalmente ambientais, sofre unha enfermidade visible e a sociedade axuda, mentres que o segundo, por motivos posiblemente xenéticos (que non pode decidir, cambiar, modificar ou corrixir) vese condenado a ser sinalado de por vida, sen solución.
As enfermidades mentais, así como outras orgánicas (coma o sida), son unha sentenza crónica. Que farían se souberan que esa veciña súa, esa agradable muller que sempre saudaba, vai ao psiquiatra e toma pílulas para non ver ananiños voando? Ou se ten hepatite C? E se tivese sida?

E se fose vostede @ que sufrise alucinacións ou estivese contaxiado por un virus? 

Como se sentiría se os demais non o aceptasen?





A sociedade ten, digamos, mecanismos protectores que aseguran a supervivencia da especie, e aquel individuo que ameace ese futuro, verase condenado ao ostracismo. Pero eu pregúntome: non presumimos de ser sapiens sapiens sapiens sapiens sapiens e ter unha mollera cheíña de neuronas que nos permiten razonar, calcular, comunicarnos, crear, imaxinar...? E como nós, a primeira -que se saiba- especie que chegou ao espazo, nos adicamos a rexeitar a suxeitos que sofren un illamento social só polo noso medo de "que non nos toque"?

Propoño un exercicio: poñernos no lugar dos "apestados" por un momento e ver como case todo o mundo foxe de nós, asustados por medo a un posible contaxio que pode non chegar a ocorrer nunca, mentres nos apuntan co seu dedo índice, marcando en nós un estigma invisible, que nos sinalará toda a vida sen remedio.

lunes, 22 de abril de 2013

O soño da felicidade (II)

A felicidade. Ese ben tan prezado para o ser humano, ese obxectivo inalcanzable, a colma da existencia. Quen non quere ser feliz? Calquera, pero, que é ser feliz?
Na miña opinión como humana, ser feliz é percibir unha sensación de benestar completa. Segundo a Ciencia, este marabilloso sentimento ten a súa orixe na combinación de certas sustancias químicas chamadas neurotransmisores. Estes compostos actúan no cerebro e transmiten información dunhas neuronas a outras. Pero esto é Ciencia, algo que non se ve sempre no día a día. 

Que é a felicidade? Se cortamos o tempo físico [...] nun intre de plenitude imaxinaria no que se realizara o meirande anceio do ser, a felicidade sería un infinitésimo, un ente abstracto que tende a cero. A contradición vén de que, para percorrer axiña isa abscisa do tempo deica o límite, o ser entrégase ao abandono do irreal e soña que vive [...]  en vixía do nimbo dourado que trae o mencer. Iste anceio de acadar a plenitude inminente do ser que chamamos "felicidade", nace na conciencia cómplice, e por il o home deixaríase aniquilar.

A felicidade, pois, sería limitada, ou incluso inexistente. Soñamos que vivimos e que somos felices, no canto de vivir e ser felices, e seríamos capaces de todo con tal de ser felices.

É isto certo? 


Penso que así como ben é certo que a felicidade dura un ínfimo segundo, hai moitas maneiras de sentirse ben. Unha sorpresa no momento adecuado, un día de sol, unha canción que nos lembre algo agradable... Hai cousas que nos fan sentir ben a tod@s e outras máis ben son de cada un/ha, pero reflexionando baixo o sol da tarde, pensei que quizais a maior felicidade é a de sentir esperanza, posibilidade de futuro, a sensación de sentirnos vivos e che@s de enerxía, que nada nos poderá parar, nin a meirande das pedras no camiño. 

Así pois, volvendo á Ciencia, a pesar de que existen diversos fármacos que poden aumentar os niveles dos neurotransmisores e facernos sentir mellor, non hai nada coma a autorrealización, o pracer de sentirse ben con un/ha mesm@ e cos demais. 

Quizais a felicidade sexa "un ente abstracto que tende a cero", pero hai momentos nos que parece tender a infinito...




domingo, 21 de abril de 2013

O soño da felicidade (I)

Esta noite quero compartir convosco un fragmento, para reflexionar, do libro Follas de vagar, de Eduardo Moreiras.

[...] 
Como explicar os movementos contraditorios da vida? No corazón do inverno xermola a primavera, nas pólas núas decorre a sabia axiña, o ceo resplandece. 
Que é a felicidade? Se cortamos o tempo físico -o tempo do devir humano, que é materia- nun intre de plenitude imaxinaria no que se realizara o meirande anceio do ser, a felicidade sería un infinitésimo, un ente abstracto que tende a cero. 
A contradición vén de que, para percorrer axiña isa abscisa do tempo deica o límite, o ser entrégase ao abandono do irreal e soña que vive. É como un durminte, en vixía do nimbo dourado que trae o mencer. 
Iste anceio de acadar a plenitude inminente do ser que chamamos "felicidade", nace na conciencia cómplice, e por il o home deixaríase aniquilar.

Prometo comentar outro día o texto. Paréceme que ten máis miga da que semella nunha primeira lectura. 

miércoles, 17 de abril de 2013

Arriba

A estas horas, para descansar das idas e vindas de todo o día, buscaba nun xornal algunha noticia curiosa e positiva, pero mira por onde, non a atopei. Que se unha Barbie mexicana con pasaporte, chihuahua e controversia, que se a Antártida está para facer un mojito, que se Bankia non devolve a pasta, que se Marianito fala co Papa e Rouco co Marianito... 
Así que asomeime pola fiestra e mirei cara arriba, na busca dunha saída rápida, un escape sinxelo para unha enorme nube negra de noticias (inciso: teño que recoñecer que as actualizacións "ao minuto" agóbianme coma se fose unha sardiña nunha lata). 
E mira por onde, xusto enriba había un espacio xigantesco para disfrutar: o ceo de noite. Cun pouco máis de sorte e menos de luz, conseguiríamos ver eses fermosos puntiños escintilantes que fan da bóveda celeste nocturna un espectáculo sen igual. 

Quedei sen verbas, así que vou seguir mirando pola fiestra. Convídovos a facer o mesmo. Ás veces merece a pena esquecerse dos problemas terrenais e perderse na beleza que nos brinda o Universo. E, por que non, compartilo.
Deica mañá.

jueves, 11 de abril de 2013

Solpor

Primavera, a comezos de maio. Día de sol. Fisterra.
Lémbraste? 

Pasamos o día andando, facendo o último tramo do Camiño. E finalmente, chegamos ao faro, á fin do mundo, a onde non se vía máis que auga. O sol cada vez ía máis baixo e por fin, antes de subirmos ao bus, chegou el. 
O solpor.

Só tiña que estender un brazo para tocar o teu ombro e dicirche que estaba aí. 
Estabamos tan preto e tan lonxe, á vez, que era imposible vernos. 

O que pensaba que era imposible era que te lembrases de min.

Naquel momento, cando o sol nos entraba polas meniñas dos ollos, uns acordes facían vibrar o aire dos meus ouvidos, e por un momento só estabamos ti e mais eu, diante daquela fermosa paisaxe, testemuña da primavera do 2006. 

miércoles, 10 de abril de 2013

Bágoas

Chorar forma parte da condición humana. Quen non chora non mama, di o refrán. Pero chorar pode ser síntoma de moitas emocións, dende a tristeza, a frustración ou a ledicia, pasando polo noxo e a carraxe. E iso foi o que amosou hoxe X. M. Beiras no Parlamento galego, bágoas de rexeitamento e ira. Despois de interromper en numerosas ocasións ao presidente da Xunta, espuxo a súa opinión acerca das polémicas fotos que saíron á luz hai uns días, na que se vían a Feijóo e a un coñecido narcotraficante de vacacións. 
O vídeo a continuación fai testimonio da intervención de Beiras e non ten desperdicio. Botábase de menos algo de sangue por estes lares. Hai moito político que fala coa boca pequena. 



Por outra parte, É curioso como neste país todo o mundo é político (ademais de médico e entrenador de fútbol), mais só dous tercios da poboación acode a votar. E onde está o tercio que falta? Xa nos esquecemos da época onde non era posible manifestar a opinión política publicamente, cando non tiñamos ese dereito? Iso faime chorar. Non estou a favor do sistema actual de votacións, pero si penso que é posible chegar a un cambio, da maneira en que sexa, e coido que pode ser posible desmontar o sistema dende o seu interior. Que mellor cuña que a da mesma madeira? 

Para rematar, imos facer máis lixeira esta entrada cunha curiosidade: que sucede cando se chora no espazo? Pois parece ser que as bágoas non caen pola faciana, senón que se quedan pegadas á cute e resultan moi incómodas. 
O vídeo a continuación relata o experimento deste astronauta dende a ISS: 



É curioso ver como a gravidade terrestre nos permite chorar, mais outros asuntos de maior gravidade non nos sacan nin unha soa bágoa. 

martes, 9 de abril de 2013

Pecado carnal


Dos bistec de carne


Pouco feito, no seu punto ou ben pasado; con ensalada, patacas, verduras, arroz; de porco, tenreira (galega!) ou cabalo; á grella, guisado, nunha empanada... Está presente na maioría das dietas mundiais, preparada de varias maneiras e con diversos condimentos, pero hai algo en común en todas: un consumo abusivo de carne pode traernos máis dun desgusto. 

Hoxe saíron publicados os resultados dun estudo realizado nos Estados Unidos que confirmaba unha sospeita: hai algo na carne vermella, ademais da graxa e o colesterol, que aumenta o risco de padecer enfermidades cardiovasculares. Parece ser que esta sustancia, a carnitina, transfórmase nun gas e despois, no fígado, nun metabolito (TMAO) que se encarga de alterar o metabolismo do colesterol, facilitando o seu depósito nos vasos sanguíneos, o que causa múltiples problemas de saúde.
No estudo realizáronse probas de detección en persoas cunha dieta normal e en persoas que seguen unha dieta vexetariana; a ambos grupos déronselles a súa abundante ración de carne e realizáronse análises posteriores onde se observou unha considerablemente menor cantidade de TMAO naquelas persoas que son vexetarianas. 

Hai algo máis: nun estudio anterior, relacionouse o abuso de carne procesada coa morte prematura: a carne procesada son os embutidos, o xamón, as salchichas e aqueles similares, preparados e conservados con sal e outras sustancias que poden ser prexudiciais para a saúde, causando arterioesclerose (depósito de graxa e colesterol nos vasos sanguíneos), hipertensión arterial (polo sodio do sal) e cancro (polos aditivos que leva o procesamento da carne). Volvemos ao problema de antes: enfermidades cardiovasculares, diabetes e cancro. 

E isto que nos vén a dicir? En resumo, que non é recomendable máis de dúas racións de carne vermella á semana, cada porción de 70 gramos (do tamaño dunha caixiña de cigarros), mais tampouco debería de ser suprimida, dado que aporta unha considerable porción de proteínas e vitaminas do grupo B que han de estar sempre presentes. Canto á carne procesada, está comprobado que unha ración pequena á semana aporta un risco pequeno, polo que tampouco habería por que suprimila dunha dieta balanceada e equilibrada. E sempre que sexa posible, sustituir a carne por outras fontes de proteínas e ferro: legumes, cereais integrais, carne branca, peixe, ovos ou froitos secos, que diminúe considerablemente o risco de padecer unha morte prematura por enfermidades cardiovasculares ou cancro.


sábado, 6 de abril de 2013

Había unha vez un circo

Cando o azar que guiaba o mando da televisión me fixo caer naquela canle, sorprendinme da cantidade de tonterías por minuto que saían da boca daqueles monigotes. Pensei que estaba a ver un espectáculo de animais, en concreto un circo: había feras coma leóns que, no canto de ruxir, bramaban barbaridades; había un mono que só sabía patalexar e armar balbordo; e ata o propio domador, en lugar de guiar o programa, daba renda solta aos pallasos que por alí pululaban, no medio daquel caos con nome inapropiado.
Estou a falar do programa "Sálvame", en calquera das súas versións. Buscando un pouco pola rede atopei a  súa páxina na wikipedia, onde se describe un por un os colaboradores do programa e o seu "motivo" polo cal se viu envolto cada un deles no espectáculo. 

Pero a verdadeira razón desta entrada é outro: hai moitas maneiras de divertirse. Obviamente, non todo será cultura, información, aprendizaxe. O ser humano precisa do seu tempo de lecer e de ocio, pero o modo en que se empregue tal pode ser moi diverso. E na miña opinión, ningunha desas opcións dispón o des-fomentar educación e respeto pola xente. Chámenme o que lles saia do peto, pero non estou dacordo con ningún dos "valores" (máis ben, ao contrario) que se amosan no programa. Ben, é certo que é tan sinxelo como apagar o televisión, ou menos radical, cambiar de canle. Pero vai máis daí: non respeta os contidos apropiados dentro do horario infantil e é o programa con máis queixas de toda a televisión de España, onde incluso tivo que botar man o propio Ministerio de Industria (e que fai un/ha señor/a ministro/a no medio dun circo, onde o domador é máis pallaso que calquera dos monos?)

Vale, recoñézoo: non é un caso illado. Na "parrilla" da televisión podemos ver numerosos programas (e cada vez máis!) que rozan a devaluación social do devandito. Eses programas calan nas mentes da sociedade e abren fendas do tamaño do Gran Cañón do Colorado, onde calquera disolvente neuronal pode caer e queimar coma ácido os remanentes da sustancia gris (séculos de evolución para rematar na telebasura!)

E con isto que digo non imos a ningures, pero sinto que calando, como di o refrán, outorgo. E négome a calar desta vez.

martes, 2 de abril de 2013

030406

Lembro perfectamente aquel momento. 

Era un día coma o de mañá, 3 de abril, hai sete anos.  Saiamos de clase coa esperanza de comezar canto antes as vacacións de Semana Santa. Xusto antes de baixar as escaleiras, desexeiche unhas felices vacacións, e o mesmo fixeches ti. E mireite aos ollos e sentín. 
Non podo definir o que, pero sentín, sentín unha forte emoción. De medo, de comprensión, de novidade, de sempre, de nunca, de nada, de algo, de todo. 

Baixei as escaleiras sorrindo e cunha estraña sensación. Non entendín ata tempo despois. Pero sentino, e síntoo.  E segue aí, no mesmo punto onde comezou. 

Din que o tempo pon as cousas e as persoas no seu lugar. Non sei cal será o seguinte paso, descoñezo onde, cando, por que, con quen. Pero estou segura dunha cousa: nada será igual. Nada, porque todo cambiou. 
Asi e todo, non creo que as cousas cambien de súpeto, malia que a vida parece empeñarse en facernos crer que son os grandes feitos os que levan o peso. Simplemente hai intres onde os sentidos se anulan e a intuición reina sobre o caos do Universo. E alí, naquela nebulosa absurda e primaveral, estabamos ti e mais eu, hai anos, saíndo un día calquera do mesmo lugar de todos os días, que deixou de selo a partir daquel momento. 

Só un detalle, pero foi o momento onde sei que as cousas empezaron. Ciencia, química, quen sabe.

Din que cando un escritor se namora de alguén, este vólvese inmortal. 

Otra vez me has sacado a bailar, y quiero bailar.