Estrelas de goma

Así é como loce o chan cuberto de lastros grises, coma se dun planetario se tratase. As pegadas que deixan as gomas de mascar forman múltiples constelacións de manchas negras. Existe, pois, un firmamento de sinais escuras que poderían predecir o destino dos viandantes, que variaría en función do sentido da lectura. Quizais existan outros doce -ou trece- signos do Zodíaco para tentar dar unha explicación ás rarezas das personalidades humanas. 

Mergullándome na internet, descubrín que o prezo de despegar estas pezas de goma supón un enorme gasto para os concellos. Calculouse que arrincar cada unha delas ascende a 0,30 euros, unhas 5 ou 6 veces o prezo da súa compra. Paréceme un capricho, pois, guindar un chicle mastigado ao chan.

Máis alá diso, o verdadeiro motivo que me impulsou a escribir este artigo foi un anuncio dunha coñecida marca de chicles. Os dez primeiros segundos son un perfecto anzol para a poboación adolescente, pois ofrece a posibilidade de coñecer algo novo que aporte sensacións diferentes ás coñecidas. Escarban na necesidade de experimentar para socavar nas mentes puberais e conseguir unha chamada de atención. Ata aquí todo correcto. A segunda metade do vídeo ocúpase de promocionar o produto, declarando innovación na presentación e na consumición. O que me parece verdadeiramente esaxerado  é colocar un imán para pechar un estoxo que apenas durará días. A miña pregunta é: a onde vai parar o imán? Ao lixo? Ao contedor de papel? Ao de envases? Ningún deles me parece apropiado, e moito menos mo parece a disposición dun elemento magnético para tal fin. 

Por se non fose suficientemente superficial o consumo das gomas de mascar, o uso racional dos envases debería primar sobre o luxo da súa utilización. Creo que as empresas deberían firmar acordos de protección do medioambiente e sobre o feito de facilitar a separación do lixo por parte dos consumidores, para que así fose máis sinxelo respectar ao entorno natural. 

Porque unha vez nos pasemos da liña, non haberá solo onde adiviñar o futuro a partir de manchas grises, pois todo será unha mesma mancha.

Anuncio Trident Twist España

Si de amor ya no se muere...

"...yo sin ti no viviré", dicía a canción. E de amor, certamente, hoxe xa non se morre, senón que o final da vida vén por outros camiños, algúns ben relacionados co corazón. 

Por poñernos algo ao día, unha das noticias que hoxe destacaban era o consumo excesivo de sal entre a poboación española. Este exceso duplica o recomendado pola OMS, e certamente si que causa mortes a raíz de enfermidades cardiovasculares. O aumento da tensión arterial é un factor que agrava este tipo de patoloxías, que serían evitables cunha dieta baixa en sal e graxas e cun control periódico das constantes. 

É un exemplo ben burdo, mais cando penso na morte por estes motivos vénseme á cabeza a imaxe d'O porco de pé de Vicente Risco, e o paradoxo que resulta pasarnos a vida comendo para sobrevivir e que precisamente ese exceso nos acabe matando. Os avances industriais dos últimos cen anos permiten obter alimentos baratos e de maneira rápida, sen grandes esforzos, nin físicos nin económicos. O problema vén cando a alimentación que inxerimos supera as necesidades do organismo e acumulamos nutrientes de máis, xeralmente en forma de graxa, o que acaba causando enfermidades cardio e cerebrovasculares. E cal é a solución? Como lle ouvín dicir a un médico: menos plato y más zapato. 

Para distanciarnos algo do plano científico, imos a outro punto relacionado coa morte e co corazón, que nada ten que ver co anterior: a violencia machista. Non podo evitar caer no morbo de ler a noticia sobre Oscar Pistorius, o atleta cuxa moza morreu por varios disparos efectuados polo propio Pistorius cunha pistola da súa propiedade. Non son quen para dicir ren acerca da súa culpabilidade; o tema do que quero tratar é morrer polo corazón, e neste caso si que hay amores que matan. Penso que é unha traxedia moi seria e que non pode ser obviada. Cando nos medios de comunicación nos din "morreu unha muller a mans da súa (ex-)parella en..." parécenos unha frase feita, como quen di "en abril, augas mil". Caer nisto é gravísimo, estamos facendo dos crimes algo cotián e estamos insensibilizados. Creo que non podemos deixarnos levar polo regular e facer diso un hábito. Cada muller maltratada (e cada home, que tamén os hai) é unha vítima dun pensamento sexista espallado pola mentalidade colectiva, e o feito de morrer por causa dunha persoa coa que se convive é un asunto crítico e delicado. Hoxe quero facer con esta exposición unha chamada de atención acerca dun tema polo que seguen correndo ríos de tinta, bágoas e regueiros de sangue, e a poboación semella impasible ante tal espectáculo dantesco. Non podemos seguir con este panorama social tan prehistórico. 

E se ben é certo que as antigas traxedias onde a paixón atopaba o seu máximo pulo coa morte quedan a séculos vista, as causas actuais de falecemento lonxe se atopan de motivos románticos. Segundo diversas fontes, a violencia machista está considerada como a primeira causa de morte na poboación femenina de entre 15 e 44 anos. A morte a mans dun corazón enfermo é unha das principais causas de falecemento na poboación xeral, especialmente a partir dos cincuenta anos. 

Ao final, todo se resume a que a pataca se para, por un motivo ou por outro. Ten "graza" o asunto se pensamos que para vivir precisamos alimentarnos e sentirémonos quizais máis reconfortados ao acubillo dunha persoa, e que ao final esa necesidade vital se resuma en pechar os ollos e deixar de respirar... Así que xa sabedes, a comer con pouco sal e a coñecer con quen vivimos... E como diría Anne Igartiburu, "hasta mañana, corazones". 

Clic: Latido dun corazón humano

Por que en galego

E... si, señoras e señores, velaquí un tema espiñento de verdade, un deses tipo cardo borriquero que se enganchan á roupa e ameazan con esfiañala: por que escribo en galego.
Antes de nada, agardo non ofender a ninguén coa exposición das miñas ideas e espero que sexan comprendidas dende o punto de vista dunha mera opinión persoal, nada máis transcendental.

Pois ben, escribo en galego porque é a miña lingua materna, coa que estou familiarizada dende as primeiras etapas da miña vida. Falo en galego, leo en galego, oio galego e escribo en galego. Iso non implica que non utilice outros idiomas, como o castelán, porque é ben certo que o fago. Falo castelán con aquelas persoas que me falan en castelán, sen prexuízos, porque non creo que ningún dos idiomas sexa superior ao outro. Simplemente son linguas, meras ferramentas comunicativas para o ser humano, que foron -digamos- creadas para tal fin. Ben é certo que as miñas preferencias son sempre cara ao galego, e non podo evitalo porque é o que me sae, que dirían os poetas, da ialma. Gústame falar en galego porque o sinto meu, porque creo que ten unha capacidade semántica superior a outros para describir emocións e sentimentos, e directamente, porque me resulta máis fácil empregar a miña lingua nai antes que outras.
Hai moitos motivos polos que sentirme orgullosa de falar en galego, e é que un idioma, por ben poucos falantes que o empreguen, nunca pecha unha porta. Grazas á palabra, somos quen de darnos posibilidades a nós mesmos, e o coñecemento axuda a dispor das oportunidades. Pero iso non lle quita brillo ao castelán, ou ao inglés, ou a calquera outra lingua, que é igualmente válida para o emprego da palabra.
O único que diferencia o galego doutras é o número de falantes. O galego é unha lingua minoritaria e históricamente reducida por intereses políticos, o conto de sempre. Por que á xente non lle gusta falar o galego? Polas asociacións pexorativas que se levan feito ao longo do tempo, simplemente. Acaso é unha lingua fonéticamente fea? Coido que non; na miña opinión, ten unha musicalidade especial que a fai propicia para calquera uso, dende a creación artística literaria ata unha formalidade escrita.

Non podo evitar mencionar o cambio continuo de normativa cara á normalización deste idioma, e penso que máis que unha axuda, ás veces dificulta o seu estudo. A quen lle gusta que as normas cambien continuamente, as palabras desaparezan ou se traduzan a termos estraños? A ninguén, porque unha lingua que cambia a cada rato acaba por quitar as ganas de estudalo, así de claro. E disto teñen a culpa os políticos e os intereses que moven os peixes gordos que fan xirar o mundo -que non a Terra, que se move soa-. Pero non vou seguir por eses derroteiros que nos levan a outros temas. O galego, en si mesmo, parece ter a solución: é unha das linguas con máis variantes dialectais de toda Europa. Aínda que o uso formal do mesmo se vexa nubrado por imposicións de carácter administrativo, a liberdade da lingua falada permite o seu uso ceibe sen esixencias.

O peor de todo é que os propios galegos nos avergoñamos do noso acento, da nosa fala, e sentímonos vulgares. Cal é a orixe? Que ten o pobre do galego para ser tan desprezado? Que nos fixo el a nós para que desexemos esquecelo? Por que a rapazada non se sente motivada a estudalo nas escolas? Cal será o futuro da nosa lingua? Son moitos os interrogantes que neste momento, para min, non teñen outra resposta diferente á opinión que expresei unhas liñas máis arriba: politiqueo demagóxico e intereseiro, e anos de Historia esquecida e apartada por motivos estatais.

E para rematar, agardo -ilusa de min- que nalgún momento non teña que dar explicacións da lingua na que falo, porque non haberá que expoñer motivo algún do seu uso. Unha lingua recolle a historia dun pobo; é unha das herdanzas inmateriais máis valiosas que se poden facer. Unha lingua non se gasta, emprégase. Unha lingua non se devalúa, evoluciona. E unha lingua non é un obxecto que se perde, esquécese voluntariamente. E iso, querid@s lector@s, non o podemos descoidar endexamais.

Longa vida ao galego.

Mentres isto dure

Como dicían Presuntos Implicados, "cómo hemos cambiado/qué lejos ha quedado". A estas horas vénseme á cabeza o que dicían os romanos de tempus fugit, e non lles faltaba razón. Apenas unhas frases cunha persoa dunha xeración anterior foron suficientes para espertar unha reflexión acerca do tópico "o tempo voa". Pero quero ir máis alá diso e pensar que mentres ti e mais eu estamos diante da pantalla lendo isto, estamos perdendo -ou empregando- un tempo limitado que nos foi dado, por dicilo dalgún modo e sen entrar en filosofías, para vivir. 

Cincuenta anos pouco supoñen para a Historia, mais para unha persoa poden ser media vida, ou a vida enteira. E nos últimos cincuenta anos moito cambiaron as tornas. Non podo deixar de pensar na cantidade de comodidades que sufrimos e gozamos -ambas as dúas, con pros e contras- hoxe en día. Nada máis erguernos, acendemos a luz. Co simple movemento dun dedo pasamos do mundo das tebras ao mundo da luz, onde case todo -néboas sempre haberá para o ser humano; forma parte da súa condición- é visible. Logo, unha ducha con auga quente. Auga potable traída de quilómetros de distancia, apta para o consumo humano, que pasa por outras tantas millas de tuberías e conductos para saír a unha temperatura óptima que evite os alaridos antes de saír o sol. E o seguinte? Quentar unha taza de leite pasteurizado no microondas. En tan só un minuto, o maior reto para o ser humano, achar calor, solucionado cun par de mandos e un enchufe. E así sucesivamente...

Esta é a rutina para moitos seres humanos pero, sendo realistas, tan só somos unha minoría os que podemos disfrutar e castigarnos con estes inventos do carallo. E penso eu, que faciamos antes de que houbera televisión, móbiles e internet? Onde pasabamos o tempo?

Vivindo. Sen máis. Falando coa xente, durmindo ou contando contos. Adicabámonos a sobrevivir, mentres que agora paréceme que só estamos a sobrevivirnos uns aos outros, a ver quen é o que máis tal. A competencia é unha constante ao longo da Historia, iso non pode dubidarse, e foi o motor de moitas ideas e moitos avances. Con isto, non quero dicir que a época que estamos a vivir sexa "mala"; para nada, simplemente é a que nos tocou, como se dunha lotería se tratase (sen filosofías; é só un modo de falar). Pero unha vez que temos as necesidades primarias cubertas, pasamos a asegurar as secundarias, e cando estas tamén o están, as terciarias convértense no dilema da supervivencia. Que móbil merco? Que tarifa de internet? Que vestidos se levan agora? Lémbrome dalgún persoeiro histórico pensando estas cousas. Como lle quedarían a Dante as unllas cor verde pistacho? Divinas e de comedia, sen dúbida. E Descartes estaría cheo de razón con elas, por favor (non fai falta que vos riades) 

Teño medo, recoñézoo, de que isto dure o que un telexornal e non saibamos sobrevivir sen tanto avance (e pregúntome, avance en que dirección? Cara adiante?). Calquera antepasado se riría diante da nosa napia por non saber facer un lume, non saber coser un botón ou plantar unha verza. E non sabemos, non, e morreriamos de frío ou de fame ou de calquera cousa por non ter ou non saber, e todo por non saber ter o que tiñamos que valorar hoxe en día. 

Mais... que lle imos facer? No fondo, só somos animais cunha certa capacidade -nalgúns casos, dubidable- de razoamento abstracto, e buscamos que comer e onde durmir e xa está. É así de simple, non sabemos máis, e coido que tampouco deberiamos. É máis sinxelo crer que somos felices a buscar a verdade absoluta e que nos coma a negrura... 

E todo isto a que viña? Ah, si, mentres isto dure. Pois ben, no tempo que isto sexa así... música, maestro!

Cómo hemos cambiado - Presuntos Implicados

Churras, churras, churras

Cando penso nesta fermosa cidade (inciso: ben é certo que as hai máis fermosas, mais todo depende cos ollos cos que se mire), non podo evitar pensar en certa especie autóctona que os científicos denominan Larus michahellis. Este bucólico nome fai referencia a unha especie que, lonxe de estar en perigo de estinción, marca territorial e agresivamente a calquera outra homónima que se lle achegue. 

Refírome, claro está, á gaivota patiamarilla, esa coñecida ave que ronda os ceos desta nosa urbe. Entre as súas actividades favoritas, destacan rematar as tapas dos bares, criar nas chemineas, pasear a gusto nas praias e disparar proxectís fecais dende metros e metros de altura. Elas atopan na nosa costa un lugar onde pasar inverno e verán, un acubillo onde poder chocar os ovos e levar a cabo a reprodución da especie. Faime graza que se refiran a ela como un animal de "preocupación menor" canto á súa posible extinción. Penso que de seguirmos así, poderían estar empadroadas. Elas fan que tomar un simple bocadiño ou un gofre sexa un acto hercúleo en plenas rúas do centro; xa non digamos no arquipélago da ría, onde atacan as bolsas de plástico como se a vida lles fose nelo. 

Vistas de lonxe, parecen elegantes e adaptadas para surcar os ceos atlánticos coma o noso, pero vistas de preto, a cousa cambia. Lonxe de manter a beleza, na miña opinión, semellan enfadadas e agresivas. Os seus ollos relocen disposición a atacar, mentres que os seus andares nada teñen que ver co aerodinamismo que presentan as ás. Sobra dicir que non me gustan, non me gustan nada, malia seren necesarias para manter o equilibrio ecolóxico. Esa cara de cabreo non argalla nada bo, penso, e ata aparentan tramar algo. As pombas ao seu lado son totalmente inocentes. 

E senón miren, mírenlle para a cara a este exemplar e díganme se a súa cara representa algún tipo de intento amistoso. 

Só teño medo do día que muten e comecen a picarnos con ese peteiro laranxa. A famosa película de Hitchcock quedaríase curta. Ogallá os nosos ollos non alcancen a ver tal drama, porque, como dicía a canción: "que ghallo é!", e a estas só lles falta a crista para cacarexar. 

De nada

Así como unha labazada a tempo quita moita tontería, un "grazas" a tempo mantén a compostura social, esa máscara tras a que nos vemos obrigad@s a agocharnos a maior parte do día. Hoxe síntome radikal, si, con "k", porque ata niso me apetece saltarme a normativa (uh, vivo ao límite). Mais parece que, dende o meu punto de vista -non negarei que desviado- hai dous tipos de persoas: as que fan de máis e as que fan o xusto e necesario. Supoño que dende unha perspectiva evolutiva (vivan as hipóteses), hai uns cazadores e uns recolectores, e neste caso aplicaría os adxectivos respectivamente, como é lóxico. Os cazadores serían aqueles que saen a buscar o alimento para a tribo, e os recolectores apañan o que teñen a man.
O gracioso é que no mundo actual, lonxe de recoller baias e cazar gacelas, a tribu aliméntase doutros enseres, dado que as necesidades cambiaron, polo que non falo de alimentos. Os cazadores buscan e atopan o que a vida lles ofrece saíndo do poblado e brindándolle ao resto da tribo as recompensas que achan na súa busca, na maioría dos casos, de maneira desinteresada. Os recolectores sobreviven comendo a gacela que outros traen e a cambio, aportan unhas poucas herbas arrincadas do solo onde dormen.
Como é lóxico, a vida non é "ollo por ollo" nin "dente por dente", mais os cazadores están cansos de selo sen recibir nada a cambio, nen tan sequera un "grazas". Un grazas, esa triste palabra de seis letras, a resposta acertada no momento adecuado na súa xusta medida, a veces agrandado polo calificativo "moitas", que ensancha as calidades do sustantivo de maneira ostentosa. Cal é o valor de compra da palabra? Ningún; en comparación co de saída. Son dúas sílabas, un pouco de aire e un chisco de saliva, que reconfortan e alivian os esforzos realizados polo ben común. A resposta? O título deste artigo. É curioso o xogo da linguaxe, porque aquel-a que recibe un grazas, non sacou o motivo do mesmo, na maioría das veces, "da nada".

Así que, recolectoras-es do mundo unido, alguén tiña que dicírvolo algunha vez: de nada.

Oito de marzo

No estado no que nos atopamos, o Día da muller traballadora é un día que, parece semellar, se conmemora por un pasado que non existe no día a día, pero nada máis poñer un pé na rúa, dámonos conta de que os instintos primarios, nalgúns casos, primates (sen faltarlle ao respecto aos mesmos), seguen a flor de pel en cada recuncho de cada población no que habitamos como sociedade, aínda que nalgúns casos denominaría "manada" ou "xauría".

Seguramente, pola enorme capa de sebo mental que temos, menda incluída, arredor da masa encefálica, vivimos amortiguados por un engano que se nos puxo diante dos ollos e somos, polo momento, inevitablemente, unha sociedade machista. E si, digo somos.

Porque a realidade está aí: só con saír fóra e escoitar, en calquera lugar, ben sexa unha cafetería, na propia beirarrúa ou calquera outra situación cotiá que se nos preste, o macho home ha de quedar como un ente superior de cualidades inalcanzables para a fémina, demostrando así o valor como dominante. 

Que isto é unha esaxeración? Pode, nalgúns casos, porque non está ben xeralizar do particular. Mais por desgraza, existen aínda numerosos individuos de sexo masculino -do que no fondo, para seu calvario, eles mesmos dubidan- que precisan reforzar o seu fenotipo diante deles mesmos e do sexo contrario, chegando a  faltar gravemente ao respecto a calquera individuo da especie que se lle acerque.

O que sinto vergoña é que as verdadeiras mulleres -e homes-, traballadoras-es e honradas-os, deben alimentar coa súa suor en forma de impostos a estas feras, porque o sistema, ese carcomido e putrefacto andamio no que nos sentamos, está montado así. 

Unha vez ouvín un comentario ferinte e irracional dun Homo sapiens varón que tomo por individuo intelixente que dixo, nunha conversa coloquial, que a muller que desexa ser uróloga ten unha tendencia natural ao membro masculino, e plantexeille a situación inversa: e o home que desexa ser xinecólogo? Poderíase dicir o mesmo? Non, claro, porque non podemos dubidar da profesionalidade da profesión, valla a "rebuznancia". E o que é máis, sobreenténdese que sería nun contexto no que a facultativa ou o facultativo sería heterosexual, mais esta cuestión segue un rumbo que non procede seguir, ao meu parecer, neste instante.

Volvendo ao tema e, despois desta reflexión, seguen pensando que o oito de marzo non é unha data que merece ser conmemorada? Que a violencia machista está lonxe de ser un mal preocupante? Cantas mulleres máis han de morrer a mans de homes para retirarnos o antiface dos ollos e poidamos erguer as nosas voces e darnos por aludidas e rematar, nun diálogo pacífico, co establecemento dunha educación de base igualitaria, que nos reserve as diferenzas mais deixándoas nun segundo plano?

Supoño que non podemos deixar de ser animais, pero se tanto nos xactamos de os únicos seres racionais, por qué non actuar como tales e respectarnos mutuamente no día a día? Deberiamos entendernos, mais seguimos pelexando por quen é o que gaña. Supoño que natureza nos fixo así, mais non me parece xustificación suficiente para un comportamento ancestral e rudimentario.

A xustiza é inxusta. E non hai máis cego, di o refrán, que o que non quere ver. 

A xeración dos "cabizbaixos"

Nestes tempos tan críticos, nas rúas de escuro asfalto e ruidosos rodares, dende hai un tempo, vense observando un fenómeno curioso da postura dos seres humanos -posiblemente, o primeiro eslabón da seguinte especie- que deambulan polas beirarrúas das cidades e das aldeas, perseguidos por un pseudoinstinto comunicativo, atraídos por unha luz branca que os posúe durante minutos -en certos casos, horas-, hipnotizándoos e situándoos nunha órbita propia de área aberrante. Estas persoas, consideradas da mesma especie que o resto dos homónimos, teñen a peculiaridade de ser engaiolados por uns trebellos chamados "esmarfons", o último berro en tecnoloxía da comunicación que se fixo un oco nos obxectos diarios, cada vez máis necesario e imprescindible; din as malas linguas que probablemente se trate da evolución do vello teléfono móbil que anunciaban uns anos hai, fácilmente confundible cun ladrillo. 

Estes obxectos, de lixeiro peso e reducidas dimensións, cautivan a individuos de todas as idades, de calquera sexo e condición, polas súas múltiples capacidades interactivas, causando a extensión da zona cervical da columna vertebral e colocando a visión nun punto próximo aos ollos. 

Prégase que calquera que aviste esta -cada vez menos- rara avis -que de raro xa ten ben pouco-, preste especial atención á traxectoria do individuo que porte nas súas mans este especial aparello tecnolóxico, pois corre o risco de ser atropelado por un dos persoeiros da xeración dos cabizbaixos.

Ratiños de Lúa: o retorno.

Retomo os pasos que un día abandonei para seguir facendo unha das actividades que máis disfruto: escribir. Recoñezo que deixei de escribir por falta de tempo, falta de inspiración, falta de ganas. Ese camiño, por desagradecido que pareza, levoume ata onde estou agora: o principio. Nunca se sabe onde o camiño acaba, só onde empeza.
E este comeza aquí, coa segunda parte do "Ratinhos de Sol".